Việt Nam - "Những giấy tờ của Lầu Năm Góc" và 11 từ bị bôi xóa

Ngày 13 tháng Sáu Lầu Năm Góc rốt cuộc đã thôi không còn tiếp tục giữ bí mật một trong những hồ sơ bí mật nổi tiếng nhất, được gọi là: "Những giấy tờ của Lầu Năm Góc".

Ông Đa-ni-en En-zbớc, cựu chiến binh chiến tranh Việt Nam, người vào năm 1971 đã công bố "Những giấy tờ của Lầu Năm Góc"

Việc xuất bản một phần của những tài liệu này vào 40 năm trước trên những tờ báo hàng đầu của nước Mĩ đã từng là một sự kiện lịch sử đối với nước này - không khác gì việc rò rỉ thông tin trên WikiLeaks mới đây. Cũng vừa vặn như có lô-gích, vào tháng ba năm nay, trong cuộc biểu tình được tổ chức để ủng hộ WikiLeaks ở trước căn cứ quân sự ở thành phố Quan-ti-cô, bang Vơ-gi-ni-ơ, người anh hùng của xì-căng-đan 40 năm trước - ông Đa-ni-en En-zbớc, vừa tròn 80 tuổi cách đấy không lâu - đã bị bắt giữ.

Ngày 13 Tháng 6 năm 1971 tờ "The New York Times" đã bắt đầu in "Những giấy tờ của Lầu Năm Góc", do một cựu chiến binh chiến tranh Việt Nam - anh En-zbớc - đã gửi cho ban biên tập. Đây là những báo cáo do chính anh En-zbớc và những người làm công tác phân tích khác đã làm cho Bộ Quốc Phòng. Theo nội dung những báo cáo này, thì tổng thống Mĩ Ken-nơ-đi và tổng thống Mĩ Giôn-xơn đã tích cực chủ động gia tăng sự có mặt của người Mĩ ở Việt Nam, trong khi họ công khai phủ nhận sự thật này, và bằng cách đấy đã lừa dối Quốc Hội, công luận Mĩ và các nước đồng minh.

Tổng thống Ri-chớt Ních-xơn bằng quyết định của tòa án đã cố gắng ngăn chặn việc xuất bản những tài liệu này và tìm cách xử tội ông En-zbớc. Nhưng Tòa án Tối cao trên cơ sở sửa đổi đầu tiên của Hiến Pháp đã khẳng định quyền của tờ "The New York Times", "Washington Post" và các tờ báo khác trong hoạt động xuất bản tiếp. Các cáo buộc hình sự chống lại ông En-zbớc cũng bị thẩm phán bác bỏ vì lý do bên nguyên - chính phủ - đã vi phạm pháp luật.

Việc công bố những tài liệu này vào thời điểm hiện tại sẽ có ý nghĩa như thế nào?

Cộng tác viên Cục lưu trữ Tư liệu mật Quốc gia Giôn Pra-đốt đã nói về vấn đề này như sau: "Tôi cho là chính phủ Mĩ cảm thấy nhục trước thực tế là đã 40 năm trôi qua kể từ lần xuất bản đầu tiên mà bản đầy đủ của những tài liệu này vẫn còn tiếp tục nằm trong bí mật. Ấn bản lần đầu mới chỉ là một phần nhỏ, mà ông Đa-ni-en En-zbớc khi đó đã có thể sao chép và mang ra khỏi văn phòng..."

Các nhà phê bình đã lưu ý với sự mỉa mai rằng các tài liệu phát hành ngày hôm nay cũng còn lâu mới có thể gọi là đầy đủ - vì trong đó đã có 11 từ bị bôi xóa.

Các chuyên gia tin rằng đấy có thể là tên của những người Việt Nam làm gián điệp cho CIA.

Chính ông En-zbớc cũng tỏ ra rất tiếc, vì các tài liệu này của Lầu Năm Góc đã được công khai một cách quá muộn màng, khi đất nước ông vì hậu quả của những âm mưu ngấm ngầm đằng sau hậu trường, đã bị lôi kéo sa lầy vào một cuộc chiến tranh đầy nhục nhã, bỉ ổi, và đáng phỉ nhổ. Với những người muốn học tập làm theo tấm gương của ông, ông En-zbớc khuyên họ đừng trì hoãn hành động của mình, bởi vì chỉ cần những viên đạn đầu tiên bắt đầu nổ - thì cũng có nghĩa là mọi chuyện đã quá muộn.